พี่ๆคะช่วยเล่า รายละเอียดบทละครปักษีปกรณัม เรื่องพญาระกา ให้กอหญ้าฟังได้หรือปล่าวคะ?

เดือนพฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๕๓ กรมพระนราธิปพงศ์ประพันธ์ทรงแต่งบทละคร ปักษีปกรณัม

เรื่อง พญาระกา ตอนพิศมาตุคาม มีเนื้อเรื่องโดยย่อ

พญาระกามีเมียมาก เมียตัวหนึ่งเป็นไก่ญี่ปุ่นหนีออกจากฝูงไปอยู่กับพญาเหยี่ยว พญาเหยี่ยว

เอาตัวนางไก่ญี่ปุ่นไปถวายพญานกเค้าแมว พญานกเค้าแมวได้เสียกับนางไก่ญี่ปุ่น แล้วยกทัพจะไปปราบพญาระกา ตอนที่พญานกเค้าแมวยกทัพไปถึงจวนรุ่งเช้าพอดี

พญาระกาได้เวลาขัน ตะวันก็ขึ้น พญานกเค้าแมวก็ตาฟางพ่ายแพ้ เลิกทัพกลับ

บทละครเรื่องนี้ มีผู้นำไปถวายกรมหลวงราชบุรีดิเรกฤทธิ์ มีนัยว่า เนื้อหาละครเสียดสีพระองค์ท่าน ในชั้นต้น ไม่ทรงว่ากล่าวแต่อย่างใด

เรื่องเดิม เค้าบทละคร ปลายธันวาคม ๒๔๕๒ หม่อมคนหนึ่ง ตัวละครเอกในละครคณะของกรมพระนราธิปพงศ์ประพันธ์หนีออกจากวังไปขอพักพิงอยู่ในสถานีตำรวจ เจ้าพระยายมราชเสนาบดีกระทรวงนครบาล พูดว่ากล่าวให้กลับวังแต่หม่อมก็ไม่ยอมกลับ

เจ้าพระยายมราชจะปล่อยให้หม่อมอยู่โรงพักต่อไปก็ไม่เหมาะ กราบทูลขอกรมหลวงราชบุรี

ดิเรกฤทธื์เสนาบดีกระทรวงยุติธรรม ให้รับตัวหม่อมไปไว้ เรื่องนี้สร้างความขุ่นเคืองพระทัย

ให้กรมพระนราฯมาก ต่อมากรมพระนราฯทรงเตรียมละครเรื่องนี้ ถวายให้พระพุทธเจ้าหลวง

ทอดพระเนตรกรมหลวงราชบุรีฯ เกิดความโทมนัส เข้าใจว่าพระพุทธเจ้าหลวงไม่ทรงเมตตา

ทรงยอมให้พระนราฯเล่นละครด่า กรมหลวงราชบุรีฯ ปรับทุกข์กับศิษย์วิชากฏหมาย

ข้าราชการกระทรวงยุติธรรม ทรงปรารภถึงความโทมนัสทนอยู่ดูหน้าผู้คนไม่ได้ ทรงเขียน

จดหมายถึงเจ้าพระยายมราชแล้วก็เสด็จลงเรือไปประทับที่ตำหนักองครักษ์ปลายคลองรังสิต ความทราบถึงฝ่าละอองธุลีพระบาท พระพุทธเจ้าหลวงโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้ตั้ง

กรรมการขึ้นชำระคดี พญาระกา แทนที่ปัญหาจะคลี่คลายกลับยิ่งบานปลาย ข้าราชการกระทรวงยุติธรรมนับตั้งแต่ปลัดทูลฉลองไปถึงอธิบดีศาล รวมยี่สิบแปดคนเข้าชื่อกันทูลเกล้าฯถวายฎีก่ขอลาออกจากราชการตามกรมหลวงราชบุรีฯ

พระพุทธเจ้าหลวงทรงกริ้วมาก ทรงรับสั่งให้เขียนชื่อพวกข้าราชการยี่สิบแปดคนเหล่านี้ติดไว้

ปลายพระแท่นบรรทมเพื่อทรงสาปแช่ง ประจวบกับชาวจีนในกรุงเทพ ปิดร้านค้าบอยคอตทางการไทย พระพุทธเจ้าหลวงทรงโทมนัสมากขึ้น โปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้กรมหลวงราชบุรีฯ พ้นจากตำแหน่งเสนาบดีกระทรวงยุติธรรม

คดีพญาระกาคืบหน้าศาลตัดสินกรมพระนราฯหมิ่นประมาทกรมหลวงราชบุรีฯจริง โปรดฯ ให้ขังกรมพระนราฯไว้ในพระบรมมหาราชวังหนึ่งปี ต่อมากรมหลวงราชบุรีฯได้รับพระราชทาน

อภัยโทษ และทรงขอพระราชทานอภัยโทษให้กรมพระนราฯเมื่อ ๕ กรกฎาคม ๒๔๕๓ ส่วนยี่สิบแปดข้าราชการกระทรวงยุติธรรมทีลาออก เมื่อรับผิด พระพุทธเจ้าหลวงทรงอภัยโทษให้ ยกเว้น"ขุนหลวงพระไกรสี"คนเดียว โปรดฯให้ปลดและถอดยศ เพราะใช้โวหารกราบทูลแบบเจ้าถ้อยหมอความเกินไป คดีพญาระกาก็เป็นอันยุติลงแต่เพียงเท่านี้

เป็นเรื่องบาดหมางกันระหว่างกรมพระนรากับพระราชบุรี

ต้นเหตมาจากเมียคนหนึ่งของกรมพระนราหนีออกจากวังไปขออาศัยในโรงพัก แล้วพยายมราชเอาตัวนางไปไว้บ้านพระราชบุรี

กรมพระนราก็โกรธ หาว่าหยามกัน

พระนราก็เลยแต่งละครพยาระกาซึ่งมีเนื้อหาเสียดสีพระราชบุรีไปแสดงถวายร.5

พระราชบุà��£à¸µà¸à¹‡à¸™à¹‰à¸­à¸¢à¹ƒà¸ˆà¸—ี่ในหลวงยอมให้พระนราเล่นละคอนด่าตน ก็เลยลาออกจากตำแหน่งอธิบดีกระทรวงยุติธรรม ตามด้วยคณะตุลาการอีก20กว่าคนก็ลาออกตามไปด้วย

ในหลวงทรงกริ้วมาก บ่นว่าคนพวกนี้รักนายมากกว่างานแผ่นดิน เอาเรื่องส่วนตัวเป็นใหญ่กว่าเรื่องของแผ่นดิน

รับสั่งให้เขียนชื่อคนพวกนี้ติดไว้หัวนอนเพื่อสาปแช่ง

แต่ต่อมาก็ทรงอภัยโทษทั้งหมดยกเว้นหัวโจกเพียงคนเดียวที่ยุยงให้คณะตุลาการลาออก (จำชื่อไม่ได้รู้แต่ว่าเป็นปู่ของนายมารุต บุนนาค)

ซึ่งนายคนนี้ ภายหลังตายลง ศพก็หายสาบสูนไปเกือบร้อยปี ผู้เป็นเมียก็ไม่ยอมบอกว่าเอาศพไปซ่อนไว้ไหน เพิ่งจะมีการค้นพบศพเมื่อ20กว่าปีที่แล้วนี่เอง

เรื่องนี้เป็นละครอิงประวัติศาสตร์ที่ค่อนข้างยาว มีการออกความคิดเห็นอย่างหลากหลาย มีรายละเอียดอยู่ใน PAANTIP เมื่อปีหรือสองปีมานี้ เชิญอ่านจากลิ๊งค์ข้างล่างนี้ได้ ครับผม

โถ พึ่งรู่้ที่มาของ เรื่องราว

ศึกนอก ศึกในไส้ เยี่ยงนี้นี่เอง

จึงกำเนิด พระราชนิพนธ์ "ไกลบ้าน"

อาจจะวิเคราะห์มั่วๆ นะครับ ไม่ได้อิงอะไรเลย