"ธรรมะ" ตามความหมายของเทวนิยม และ "ธรรมะ" ตามความหมายของอเทวนิยม เหมือนกันหรือแตกต่างกัน?

แตกต่างกันครับ

ธรรมะตามความหมายของเทวนิยม คือ เหตุ

แต่ธรรมะตามความหมายของอเทวนิยม คือ ความเกี่ยวเนื่องกันระหว่างเหตุและผล หมายถึงการเชื่อมโยงกันระหว่างธรรมะ (เหตุที่ให้กำเนิดผล) และกรรม (ผลที่เป็นไปตามเหตุ)

คิดว่าใกล้เคียงกัน เช่น

แบบเทวนิยม กล่าวว่า ผู้ที่ควรเคารพสูงสุดเป็นผู้ประทานให้เกิดขึ้น

แบบอเทวนิยม กล่าวว่า สิ่งที่เกิดขึ้นก็เพราะมีเหตุมีปัจจัยประกอบกัน มิได้อยู่ๆก็เกิดขึ้นมาเอง มิได้มีผู้ใดบันดาล

ดังนั้นคิดว่าใกล้เคียงกันของคติทั้ง 2 แบบ ก็ตรงที่ "เกิดขึ้น" ครับ

และเมื่อเชื่อถือตามแบบไหน ก็ควรตั้งใจปฏิบัติตามด้วยนะครับ เพราะผลดีก็จะอยู่บนโลกกลมๆใบนี้ นี่เอง

เป็นคำกล่าวอ้างของลัทธินั้นๆ ย่อมมีทั้งเหมือนกันและแตกต่างกันตามแต่ละสำนัก ที่อ้างว่ามีธรรมะ ก็หมายความว่าเป็นสิ่งที่ดี ควรมีไว้ ควรนำไปปฏิบัติ ควรเคารพ ควรนำไปบูชา ควรสักการะ ฯลฯ

ชื่อต้นสังกัดต่างกัน มันก็ย่อมแตกต่างกัน แน่นอน

ธรรมะ ของเทวนิยม มองว่าความจริงหรือสิ่งต่างๆ มาจากการประทานของเทวดา เทพหรือพระเจ้า

ส่วน ธรรมะ ของกลุ่มอเทวนิยม เชื่อว่า ความจริงหรือสรรพสิ่งล้วนเกิดขึ้นมาเอง แล้วมีบุคคลสำคัญของเขาไปพบความจริง เกิดความเข้าใจ โพละหรือตรัสรู้บรรลุความจริงขึ้นมา เข้าใจแจ่มแจ้ง

แต่อย่าลืมว่า ในโลกนี้ ไม่มีอะไรบริสุทธิ์ผุดผ่องหรือเพียวๆ มันผสมปนเปความเชื่อกันอยู่ ดังนั้น มันแยกออกจากกันไม่ได้ เหมือนพุทธผีพราหมณ์ ไปด้วยกันด้วยดี ก็เช่น

พระเก่งๆ ทำหน้าที่ใช้คาถาบาลีไล่ผีร้ายกาจ แล้วเอาคาถาพราหมณ์มาปลุกพระให้ขลัง สาดน้ำมนตร์พ่นน้ำหมาก ลากปืนผาหน้าไม้มาลองความกล้า บ้าก็ไม่ใช่ เพราะมีคนบ้ากว่ามากราบไหว้ทุกวันๆ ก่อนนั่งในหน้าที่การงานสำคัญ

อนิจจาบ้านเมือง