Yahoo Answers จะปิดใช้งานในวันที่ 4 พฤษภาคม 2021 (เวลาตะวันออก) และตอนนี้เว็บไซต์ Yahoo Answers จะอยู่ในโหมดอ่านอย่างเดียว คุณสมบัติหรือบริการอื่นๆ ของ Yahoo หรือบัญชี Yahoo ของคุณจะไม่มีการเปลี่ยนแปลงใดๆ คุณสามารถค้นหาข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับการปิดใช้งาน Yahoo Answers และวิธีการดาวน์โหลดข้อมูลของคุณในหน้าความช่วยเหลือนี้
ปริศนาธรรม (1) “รากฐาน” ของ “ธรรมะ” อยู่ที่ไหน?
ในปัจจุบันนี้ จะเห็นว่า “ศาสนา” ที่ชี้นำความเชื่อของบุคคลนั้นแบ่งได้ 3 ระดับ คือ ศาสนาระดับโลก���รรม (ระดับต้น) ศาสนาระดับโลกุตรธรรม (ระดับกลาง) และ ศาสนาระดับอมตะธรรม (ระดับสูงสุด) เรื่อง ๆ เดียวกัน ถ้ามองในระดับของ “โลกธรรม” ก็เป็นอย่างหนึ่ง แต่ถ้ามองในระดับของ “โลกุตรธรรม” ก็เป็นอีกอย่างหนึ่ง และถ้ามองในระดับของ “อมตะธรรม” ก็จะเป็นอีกอย่างหนึ่งที่แตกต่างและสวนทางกันอย่างสิ้นเชิง ไม่ใช่สิ่งที่จะนำมาใช้ทดแทนกันได้เลย เพราะฉะนั้น เพื่อไม่ให้เกิดความสับสน ก่อนที่ท่านจะตอบคำถามที่ (1) “รากฐาน” ของ “ธรรมะ” อยู่ที่ไหน? ขอให้พิจารณาข้อมูลเปรียบเทียบต่อไปนี้ก่อน
1.1 รากฐานของโลกธรรมอยู่ที่ความเป็น “สามัญ” ของธรรมชาติ
1.2 รากฐานของโลกุตรธรรมอยู่ที่ความเป็น “พิเศษ” ของมนุษย์
1.3 รากฐานของอมตะธรรมอยู่ที่ความเป็น “มนุษย์” ของพระเจ้า
หมายเหตุ
1. กลุ่มอเทวนิยม (ทัศนะที่ไม่เชื่อและไม่ยอมรับว่ามีพระเจ้า) จะแบ่งธรรมะออกเป็น 2 ระดับ คือ
1.1 โลกธรรม
1.2 โลกุตรธรรม
2. กลุ่มเทวนิยม (ทัศนะที่เชื่อว่ามีพระเจ้า) จะแบ่งธรรมะออกเป็น 3 ระดับ คือ
2.1 โลกธรรม เช่น ศาสนาเต๋า ฯลฯ
2.2 โลกุตรธรรม เช่น ศาสนาพุทธ ฯลฯ
2.3 อมตะธรรม เช่น ศาสนาคริสต์ ฯลฯ
จุดประสงค์เพื่อจะบอกว่า หากมอง “ธรรมะทั้งปวง” (โลกธรรม-โลกุตรธรรม-อมตะธรรม) แบบ “เป็นหนึ่ง” จะพบว่า “ธรรมะทั้งปวง” นั้นเป็น “ปริศนาธรรม” ซ้อน “ปริศนาธรรม” ยิ่งพบ “โลกธรรม” ชัดเจนเท่าใด ก็จะพบ “โลกุตรธรรม” และ“อมตะธรรม” ชัดเจนเท่านั้น
คำตอบอาจไม่ใช่สิ่งสำคัญ แต่การได้ไตร่ตรองอะไรบางอย่างที่แฝงอยู่ใน “ปริศนาธรรม” อาจช่วยให้เรามองเห็นสิ่งจำเป็นอันจะนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ที่สุดในชีวิตและการเปิดรับแนวคิดของผู้อื่นก็เป็นอีกทางหนึ่งที่จะทำให้เข้าใจศาสนาของตนได้ชัดเจนยิ่งขึ้น
โดยความต่างกันของ “ธรรมะทั้งปวง” กลับจะเติมเต็มซึ่งกันและกันให้สมบูรณ์ยิ่งขึ้น ไม่มีธรรมะใดที่เป็นเอกเทศจากธรรมะอื่น และไม่มีธรรมะใดที่ทำหน้าที่อย่างครบถ้วนโดยตัวมันเอง “ธรรมะทั้งปวง” ล้วนเป็นตัวตนและเป็นเงาของกันและกัน จนไม่อาจแยกออกจากกันได้ง่าย ๆ
เพราะฉะนั้น ผู้ใดก็ตามที่มีจิตใจยึดมั่นถือมั่นใน “ธรรมะ” เพียงมิติใดมิติหนึ่งอย่างสุดโต่ง จึงเป็น “ความมืดบอด” ซึ่งจะเป็นอุปสรรคต่อการเข้าถึง “ธรรมะทั้งหมด” เพราะยิ่งเขาพบ “แก่น” ในมิติที่ 1 ชัดเจนเท่าใด ก็จะไม่สามารถพบ “แก่น” ในมิติที่ 2 และมิติที่ 3 ได้เลย เพราะเรื่องๆ เดียวกัน ถ้ามองในมิติที่ 1 จะเป็นอย่างหนึ่ง ถ้ามองในมิติที่ 2 ก็จะเป็นอีกอย่างหนึ่ง และถ้ามองในมิติที่ 3 ก็จะเป็นอีกอย่างหนึ่งที่แตกต่างและส่วนทางกันอย่างสิ้นเชิง ไม่ใช่สิ่งที่จะสามารถนำมาทดแทนกันได้ โดย “แก่น” ของมิติใดก็ตาม เมื่อย้ายไปอยู่ในอีกมิติหนึ่ง ก็จะเป็นแค่เพียง “เปลือกกระพี้” เท่านั้น เราจึงไม่อาจยึดเอาข้อสรุปจากมิติใดมิติหนึ่งนั้น มาเป็นคำตอบของทั้งหมดได้
ตอบ คุณ on-ces ผู้เป็นบุตรของพระพุทธองค์
สมแล้วที่คุณ on-ces เป็นบุตรของพระพุทธองค์ ผู้เปี่ยมไปด้วยความเมตตาต่อผู้หลงทาง ความแล้วผมตั้งใจว่าจะไม่ตอบคำถามใด ๆ ที่ไม่เกี่ยวกับคำตอบ เพราะต้องการให้ทุกคนมุ่งตรงไปที่ “���รรมะ” เท่านั้น แต่เมื่อเกิดความเข้าใจผิดก็จำเป็นต้องชี้แจงบ้าง
แต่กรณีของคุณ on-ces นั้นมันต่างออกไป เพราะข้อความของคุณ on-ces ผมวิเคราะห์อย่างถี่ถ้วนแล้ว เห็นว่ามีประโยชน์มากสำหรับผมและผู้อ่าน yahoo รู้รอบ จึงขอตอบเป็นข้อ ๆ ดังนี้
1. เรื่องการแบ่งชั้นทางศาสนาเป็น โลกธรรม-โลกุตรธรรม ฯลฯ นั้น ชาวพราหมณ์และชาวพุทธเป็นคนแบ่งเอง ไม่ใช่ผม ข้อพิสูจน์
(1.1) หนังสือปวงปราชญ์อินเดีย, ฟื้น ดอกบัว, 2545, หน้า 26, 29
(1.2) หนังสือ ปรัชญาแห่งโยคะ, ซูซาน, หน้า 96
(1.3) หนังสือ จากคน..สู่มนุษย์ จากมนุษย์..สู่อริยบุคคล, มนูญ วงศ์นารี, 2546, หน้า 10-12
(1.4) หนังสือ สุดยอดธรรมะ ฉบับพินัยกรรม 2, วรยุทธ พิชัยศรทัต, 2549, หน้า 4
2. การอธิบายเรื่องโลกธรรม 8 ได้แก่ (มีลาภ-เสื่อมลาภ), (มียศ- เสื่อมยศ), (สรรเสริญ-นินทา), (สุข-ทุกข์) ของปุถุชนนั้น (พระไตรปิฎกฉบับสำหรับประชาชน, สุชีพ ปุญญานุภาพ, หน้า 571) ความจริงแล้วควรเรียกว่า “โลกียกรรม” ไม่ควรเรียกว่า “โลกธรรม” (หรือโลกียธรรม) เพราะทั้ง 2 คำนั้น ความหมายในภาษาบาลีและภาษาสันสกฤตแตกต่างกันมาก สรุปสั้น ๆ คือ
(2.1) “โลกียกรรม” คือ “กรรมดี-กรรมชั่ว-กรรมที่ไม่มีดีไม่มีชั่ว” เป็นเพียงแค่วิถีของปุถุชนเท่านั้น โดยจะออกมาในรูปแบบของพฤติกรรม เช่น (มีลาภ-เสื่อมลาภ) , (มียศ-เสื่อมยศ), (มีสรรเสริญ-มีนินทา) , (มีสุข-มีทุกข์) นั่นเอง
(2.2) “โลกธรรม” คือ หลักการที่มนุษย์ใช้ดำเนินชีวิตเพื่อให้ “สอดคล้อง” กับวิถีของ “โลกียกรรม” เช่น เมื่อมีลาภควรปฏิบัติตัวอย่างไร และเมื่อเสื่อมลาภแล้วควรปฏิบัติตัวอย่างไร ฯลฯ โดยจะออกมาในรูปแบบของพฤติธรรม เช่น ศีลธรรม จริยธรรม และคุณธรรมขั้นพื้นฐาน นั่นเอง
(2.3) “โลกุตรธรรม” คือ สภาวะที่มนุษย์ “หลุดพ้น” แล้วจากวิถีของ “โลกียกรรม” (มีลาภ-เสื่อมลาภ ฯลฯ) และก็ “หลุดพ้น” จากวิถีของ “โลกธรรม” (ศีลธรรม ฯลฯ) ด้วยเช่นกัน เราจึงเรียกสภาวะที่มนุษย์ “หลุดพ้น” จากโลกียกรรมและโลกธรรมว่า “โลกุตรธรรม” ที่เล็งถึง (หรือแปลว่า) “การมีพฤติธรรมเหนือโลก” เท่านั้น ไม่ใช่ “การมีพฤติธรรมเหนือธรรม” (แล้วจะสูงสุดกว่าธรรมได้อย่างไร?) โดยจะออกมาในรูปแบบของมนุษยธรรม เช่น กายธรรม มโนธรรม ฯลฯ
3. ศาสนาอื่น ๆ เช่น ศาสนาคริสต์ ฯลฯ ก็สอนให้คนทั้งหลายพ้นจากวิถีของโลกียกรรม (โรม 12:1-2, ยากอบ 4:4, 1 ยอห์น 2: 15-17) และจากวิถีของโลกธรรม (กาลาเทีย 2:15-21, 3:10-13, 4:4) ด้วยเหมือนกัน
4. ความจริงเราไม่เรียก “ธรรมะ” ว่า “อมตะธรรม” เพราะ “ธรรมะ” เป็นอมตะอยู่แล้ว (ไม่เกิด-ไม่ดับ) จึงไม่มีการเปลี่ยนแปลงใด ๆ “ธรรมะ” เป็น “หนึ่ง” ไม่แบ่งแยก สิ่งใดแบ่งแยก สิ่งนั้นไม่ใช่ธรรมะที่แท้จริง แต่เราจะเรียกสิ่งอื่น ๆ ซึ่งพึ่งพาอาศัยธรรมะต่างหากที่แบ่งแยกออกเป็น “โลกธรรม-โลกุตรธรรม-อมตะธรรม” ซึ่งมันจะถูกเรียกชื่อต่างกันไปตามสภาวะที่ธรรมะนั้น “ดำรงอยู่” แบ่งเป็น 3 ประเภท คือ
(4.1) ถ้า “ธรรมะ” ดำรงอยู่ “ใน” สิ่งใด สภาวะนั้นจะถูกเรียกว่า “โลกธรรม”
(4.2) ถ้า “ธรรมะ” ดำรงอยู่ “เหนือ” สิ่งใด สภาวะนั้นจะถูกเรียกว่า “โลกุตรธรรม”
(4.3) ถ้า “ธรรมะ” ยังคงดำรงอยู่ในสิ่งนั้น “ตลอดไป” แม้สิ่งอื่น ๆ จะดับไปแล้ว สภาวะนั้นจะถูกเรียกว่า “อมตะธรรม” เ���็นสภาวะที่มนุษย์ต้องการมีอำนาจเหนือ “การเกิด-การตาย” ของร่างกาย มนุษย์ จึงให้ความสำคัญกับ “กายอมตะ” ซึ่งเป็น “สภาวะใหม่” ของมนุษย์เพราะศัตรูตัวสุดท้ายที่มนุษย์ต้องเอาชนะคือ “ความตาย” นั่นเอง
5. ผมไม่ได้บิดเบือนรากฐานของศาสนาพุทธ คุณ on-ces หากคุณต้องการตำหนิต้องไปตำหนิพระธรรมปิฎกเอง เพราะท่านกล่าวว่า “มนุษย์สามารถมีปัญญาที่จะมีชีวิตโดยไม่ต้องพึ่งพาอวิชชา ตัณหา อุปาทาน ธรรมชาติของมนุษย์ตรงนี้ ถือเป็นรากฐานของศาสนาพุทธเลยทีเดียว ธรรมชาติ “พิเศษ” ของมนุษย์ คือ เป็นสัตว์ที่ฝึกได้มาเป็นหลักสำคัญที่สุด ซึ่งเป็นการให้กำลังใจมนุษย์ว่า มนุษย์ที่ฝึกแล้วนั้น เลิศประเสริฐ จนกระทั่งแม้แต่เทวดาและพรหมก็น้อมนมัสการ” (จากหนังสือ ทุกข์สำหรับเห็น สุขสำหรับเป็น, พระธรรมปิฎก (ป.อ.ปยุตฺโต), 2547, หน้า 47-50 (ผมจึงย้ำไว้แล้วทุกข้อว่าก่อนที่ท่านจะตอบคำถามที่ (1) ขอให้พิจารณาข้อมูลเปรียบเทียบ 1.1-1.3 ต่อไปนี้ก่อน
4 คำตอบ
- 1 ทศวรรษ ที่ผ่านมาคำตอบที่โปรดปราน
เจ้าของกระทู้ได้ตั้งคำถามไว้ แล้วก็เฉลยคำตอบที่เขาคิดว่าคนอื่นจะต้องตอบในมุมมองของแต่ละคนที่ได้รับการสั่งสอนมาจากศาสนาของตน ผมยอมรับว่า การตอบคำถามเหล่านี้ จึงยิ่งยากขึ้นไปอีก แต่ท้าทายนะ
ผมเพียงแต่คาดเดาเอาเองจากข้อมูลที่มีอยู่ว่า
- เขาต้องการให้เรามุ่งตรงไปที่ธรรมะเป็นหลัก เพราะธรรมะนั้นเป็นสากลที่ทุกคนยอมรับ
- เขาต้องการให้เราค้นหาคำตอบนั้นด้วยตนเอง ไม่ใช่ไปลอกคำตอบของคนอื่นเอามาตอบ
- เขาต้องการให้เราพิจารณาจุดที่ตนเองยืนอยู่ว่าถูกต้องหรือไม่ และจุดที่คนอื่นยืนอยู่ด้วยว่าต่างจากจุดของตนอย่างไร
- เขาต้องการให้เราเรียนรู้จากมุมมองอื่นที่แตกต่างออกไปด้วย
- ข้อสุดท้ายนี้สำคัญที่สุด คือ พวกเราหันมาให้ความสนใจกับศาสนาพุทธของเรามากขึ้น
มัวไปค้นหาคำตอบอยู่ กว่าจะหาคำตอบได้
เวลาก็หมดซะแล้ว ขอขยายเวลาตอบออกไปหน่อยได้ไหม?
- T.K.รักในหลวงLv 61 ทศวรรษ ที่ผ่านมา
à¸à¸µà¹à¸à¸¹à¸à¸¡à¸²à¸à¸±à¹à¸à¸«à¸¡à¸à¸à¸±à¹à¸à¹à¸«à¸¥à¸° à¸à¸·à¸à¹à¸à¸¥à¸·à¸à¸à¸à¸£à¸°à¸à¸µà¹..
à¸à¹à¸à¸à¸à¸µà¹à¸à¸°à¹à¸à¹à¸§à¸´à¸à¸µà¸ªà¸à¸à¸£à¸à¸à¸³à¸¥à¸²à¸¢à¸à¸§à¸²à¸¡à¸¨à¸£à¸±à¸à¸à¸²à¸à¸µà¹à¸à¸¹à¹à¸à¸·à¹à¸à¸¡à¸µà¸à¹à¸à¸¨à¸²à¸ªà¸à¸²à¸à¸¸à¸à¸ à¸à¹à¸à¸à¹à¸«à¹à¹à¸à¹à¸²à¹à¸à¹à¸ªà¸µà¸¢à¸à¹à¸à¸à¸§à¹à¸² à¸à¸¸à¸à¸ªà¸´à¹à¸à¸à¸µà¹à¸¨à¸²à¸ªà¸à¸²à¸à¸¸à¸à¸à¸ªà¸à¸ à¸à¹à¸²à¸¢à¸à¸µà¹à¸ªà¸¸à¸à¸à¸à¸à¸à¸±à¹à¸à¸¡à¸§à¸¥à¸à¸¢à¸¹à¹à¹à¸à¸à¸²à¸¢à¹à¸à¹à¸à¹à¸£à¸²à¸à¸µà¹à¹à¸à¸ à¹à¸à¸²à¸à¸¹à¸¥à¸à¸¡à¸²à¸à¸µà¹à¸à¸²à¸¢à¸à¸µà¹à¹à¸ à¸à¸¹à¸à¸²à¸£à¹à¸à¸¥à¸·à¹à¸à¸à¹à¸«à¸§à¸à¸à¸à¸à¸´à¸ à¹à¸¥à¸°à¸£à¸¹à¹à¹à¸à¹à¸²à¸à¸±à¸à¸à¸´à¸ à¹à¸¥à¸°à¸à¹à¸²à¸¢à¸à¸µà¹à¸ªà¸¸à¸à¸à¹à¹à¸«à¹à¸à¹à¸à¸£à¸¥à¸±à¸à¸©à¸à¹ à¹à¸¥à¸°à¸à¸¶à¸à¸à¸¶à¹à¸à¸à¸£à¸´à¸¢à¸ªà¸±à¸à¸ªà¸µà¹à¹à¸à¸à¸µà¹à¸ªà¸¸à¸..
à¹à¸«à¹à¸à¸¢à¸à¹à¸¡à¸à¸¡à¸²à¸à¸±à¹à¸à¸¡à¸²à¸ มัวà¹à¸à¹à¹à¸à¸µà¸¢à¸à¸¡à¸±à¹à¸§à¸à¸±à¹à¸§à¸à¹à¸à¸¡à¸ ูà¹à¸à¸²à¹à¸¥à¸²à¸à¸² à¹à¸à¸°à¹à¸à¹à¹à¸à¹à¹à¸à¸¥à¸·à¸à¸à¹à¸à¹à¹à¸à¹à¸à¸£à¸°à¸à¸µà¹ ศาสà¸à¸²à¸à¸¸à¸à¸à¹à¸à¸²à¹à¸¡à¹à¸à¸¹à¸à¸à¸²à¸«à¸£à¸·à¸à¸§à¸´à¹à¸à¸£à¸²à¸°à¸«à¹à¸à¸°à¹à¸£à¹à¸à¸à¹à¸à¹à¹à¸«à¸à¸¸à¸à¸¥à¹à¸¥à¸·à¹à¸à¸à¹à¸à¸·à¹à¸à¸ à¹à¸à¸£à¸²à¸°à¹à¸à¸µà¸¢à¸à¹à¸à¸à¸à¸µà¹à¹à¸«à¹à¸à¸¡à¸µà¹à¸à¹à¸à¸§à¸à¸à¸¥à¸±à¹à¸§à¸¨à¸²à¸ªà¸à¸²à¸à¸·à¹à¸à¹à¸à¹à¸²à¸à¸±à¹à¸à¹à¸«à¸¥à¸°
ศาสà¸à¸²à¸à¸¸à¸à¸à¹à¸à¸²à¹à¸¡à¹à¹à¸à¹à¸ªà¸à¸à¸à¹à¸§à¸¢à¸ าษายาà¸à¹à¸¢à¹à¸à¹à¸ªà¸à¹à¸à¹à¸à¸à¸µà¹à¸à¸¢à¸²à¸¢à¸²à¸¡à¸à¸§à¸à¸ ูมิà¹à¸à¸à¸à¸´à¸ ๠à¸à¸¹à¸ ๠à¸à¹à¸§à¸¢à¸à¸²à¸£à¸à¸±à¸à¹à¸¡à¹à¹à¸à¹à¸¨à¸±à¸à¸à¹à¹à¸¥à¹à¸§à¸à¸±à¸à¸¡à¸²à¸à¸£à¸°à¹à¸à¸µà¸¢à¸à¸¡à¸±à¹à¸§à¸à¸±à¹à¸§à¸à¸à¹à¸à¸à¹à¸§à¸¢à¸à¸²à¸£à¸à¸¢à¸²à¸¢à¸²à¸¡à¸à¸¹à¸à¸à¸²à¹à¸«à¹à¹à¸à¹à¸²à¹à¸à¸¢à¸²à¸à¹à¸à¹à¸²à¹à¸§à¹ à¹à¸¥à¸°à¸à¸±à¸à¸à¸£à¸°à¹à¸¢à¸à¸à¹à¹à¸à¹à¸²à¸¨à¸²à¸ªà¸à¸²à¸à¸µà¹à¸à¸à¹à¸à¸à¹à¸à¸·à¹à¸à¸à¸¢à¸¹à¹ วิà¸à¸µà¸à¸²à¸£à¸à¸±à¸à¸à¹à¸²à¸à¸à¸ªà¸¹à¹à¸à¸à¸à¸µà¹ à¸à¸£à¸°à¹à¸à¹à¸²à¸à¹à¸²à¸à¹à¸¡à¹à¹à¸à¸¢à¸ªà¸±à¹à¸à¸ªà¸à¸à¹à¸§à¹à¸ªà¸±à¸à¸«à¸à¹à¸à¸¢ à¹à¸à¹à¸à¸´à¸à¸à¸£à¸°à¸à¸±à¸¡à¸ ีรà¹à¸à¸¹à¸à¸°à¸à¹à¸²à¸à¸à¸°...
- on-cesLv 51 ทศวรรษ ที่ผ่านมา
à¸à¸³à¸ªà¸±à¸à¸à¸²à¸à¸±à¸à¸à¹à¸à¸ วà¹à¸²à¹à¸¡à¹à¸§à¹à¸²à¸à¸°à¸à¸à¸à¹à¸à¹à¸à¸°à¹à¸£à¸à¸±à¸à¸à¹à¸à¸°à¹à¸¡à¹à¹à¸à¸£à¸à¸à¸°à¸à¸°
à¸à¸·à¸à¸§à¹à¸²à¹à¸¥à¸à¹à¸à¸¥à¸µà¹à¸¢à¸à¸à¸§à¸²à¸¡à¸£à¸¹à¹à¹à¸¥à¸°à¸à¸§à¸²à¸¡à¹à¸«à¹à¸à¸à¸à¹à¸à¸±à¸à¹à¸
à¸à¹à¸²à¸§à¸²à¸à¸²à¹à¸£à¸²à¸ªà¸²à¸¡à¸«à¸²à¸§ ลà¹à¸§à¸à¹à¸à¸´à¸à¸à¸¸à¸à¹à¸«à¹à¹à¸à¸£à¸à¸à¹à¸à¸à¸à¸à¸à¸ ัยลà¹à¸§à¸à¸«à¸à¹à¸²à¸à¸°
à¸à¹à¸à¸à¸à¸·à¹à¸à¸à¹à¸à¸à¸à¸à¸à¸´à¸à¸¸à¸à¸¡à¸²à¹à¸à¸à¸à¹à¸à¸à¸§à¹à¸²à¸à¸²à¸£à¹à¸à¹à¸à¸à¸±à¹à¸à¸à¸²à¸à¸¨à¸²à¸ªà¸à¸²
à¹à¸à¹à¸à¸à¸§à¸²à¸¡à¹à¸«à¹à¸à¸à¸à¸à¸à¸¸à¸à¸à¸à¹à¸à¸µà¸¢à¸§à¸«à¸£à¸·à¸à¸à¸²à¸à¸¡à¸µà¸à¸à¸à¸³à¸à¸§à¸à¸«à¸à¸¶à¹à¸à¹à¸«à¹à¸à¸à¹à¸§à¸¢à¸à¸¢à¸¹à¹à¸à¸°à¸à¸°
ยัà¸à¹à¸¡à¹à¸à¸²à¸à¸ªà¸£à¸¸à¸à¹à¸à¹à¸§à¹à¸²à¹à¸à¹à¸à¸ªà¸±à¸à¸à¸° à¹à¸à¹à¸à¸à¸§à¸²à¸¡à¸à¸£à¸´à¸à¹à¸¥à¹à¸§
à¸à¹à¸²à¹à¸à¸¥à¸à¸²à¸¡à¸à¸±à¸§à¹à¸¥à¹à¸§à¸à¸³à¸§à¹à¸²à¹à¸¥à¸à¸¸à¸à¸£à¸à¸£à¸£à¸¡ à¹à¸à¸¥à¸§à¹à¸² à¸à¸£à¸£à¸¡à¹à¸«à¸à¸·à¸à¹à¸¥à¸
à¸à¸·à¸à¸à¹à¸à¹à¸¥à¹à¸§à¸à¸²à¸à¹à¸¥à¸ à¹à¸¥à¸à¸à¸±à¹à¸à¸à¸²à¸à¸¡à¸à¸à¸§à¹à¸²à¹à¸à¹à¸à¹à¸¥à¸à¸à¸£à¸£à¸¡8à¸à¹à¹à¸à¹
à¸à¸·à¸à¹à¸¡à¹à¸«à¸§à¸±à¹à¸à¹à¸«à¸§à¹à¸à¸ªà¸´à¹à¸à¸à¸±à¹à¸à¸à¸§à¸ à¹à¸à¸£à¸²à¸°à¹à¸à¸§à¸²à¸à¸à¸§à¸²à¸¡à¸¢à¸¶à¸à¸¡à¸±à¹à¸à¹à¸à¹à¹à¸¥à¹à¸§
à¸à¸²à¸£à¹à¸à¹à¸à¸£à¸°à¸à¸±à¸à¸¡à¸²à¹à¸à¹à¸à¸£à¸°à¸à¸±à¸à¸à¸¥à¸²à¸à¹à¸¡à¹à¸à¸¹à¸ à¹à¸à¸£à¸²à¸°à¸à¸£à¸£à¸¡à¸°à¸à¸£à¸°à¹à¸ à¸à¸à¸µà¹à¹à¸¡à¹à¹à¸à¸µà¹à¸¢à¸§à¸à¸±à¸à¹à¸¥à¸à¹à¸¥à¹à¸§
à¸à¹à¸²à¸à¸°à¹à¸«à¹à¸à¸µà¹à¸à¸±à¸à¹à¸§à¹à¸²à¸à¸¸à¸à¸à¸ªà¸à¸à¹à¸«à¹à¹à¸à¹à¸¡à¹à¸à¸¹à¸à¹à¸¥à¸à¸à¸£à¸£à¸¡8à¸à¸£à¸à¸à¸à¸³à¹à¸à¹à¸à¹à¹à¸¥à¹à¸§
à¹à¸à¹à¸¨à¸²à¸ªà¸à¸²à¸à¸µà¹à¸ªà¸à¸à¹à¸£à¸·à¹à¸à¸à¸à¸£à¸°à¹à¸à¹à¸²à¹à¸¡à¹à¹à¸à¹à¸ªà¸à¸à¹à¸«à¹à¸à¸à¸à¸±à¹à¸à¸«à¸¥à¸²à¸¢à¸¡à¸µà¹à¸à¸à¹à¸à¸à¸²à¸à¹à¸¥à¸à¸à¸£à¸£à¸¡à¸à¸°à¸à¸°
(à¸à¸²à¸£à¸¡à¸µà¹à¸à¸à¹à¸à¸à¸²à¸à¹à¸¥à¸à¸à¸£à¸£à¸¡à¹à¸¡à¹à¹à¸à¹à¹à¸à¸¥à¸§à¹à¸²à¸à¸à¹à¸à¹à¸«à¹à¸à¸´à¹à¸à¹ à¹à¸¡à¹à¸«à¸§à¸±à¹à¸à¹à¸«à¸§
à¹à¸à¸£à¸à¸¹à¸à¸à¸°à¹à¸£à¸à¹à¹à¸¡à¹à¹à¸à¸£à¸ à¹à¸à¹à¸«à¸¡à¸²à¸¢à¸à¸¶à¸à¸à¸²à¸£à¸à¸³à¸ªà¸à¸´à¸à¸±à¸à¸à¸²à¸4à¸à¸à¹à¸«à¹à¸à¸à¸§à¸²à¸¡à¸à¸£à¸´à¸
à¹à¸¥à¸°à¹à¸à¸§à¸²à¸à¹à¸à¸à¸²à¸à¸à¸§à¸²à¸¡à¸¢à¸¶à¸à¸¡à¸±à¹à¸à¹à¸à¸ à¹à¸¡à¹à¸«à¸§à¸±à¹à¸à¹à¸«à¸§à¹à¸à¹à¸à¸à¹à¸à¸£à¸²à¸°à¹à¸«à¹à¸à¸à¸§à¸²à¸¡à¸à¸£à¸´à¸à¹à¸¥à¹à¸§)
à¹à¸¥à¸°à¸à¸³à¸§à¹à¸²à¸à¸¡à¸à¸°à¸à¸£à¸£à¸¡ à¹à¸à¸¥à¸à¸²à¸¡à¸à¸±à¸§ วà¹à¸²à¸à¸£à¸£à¸¡à¸à¸µà¹à¹à¸¡à¹à¸à¸²à¸¢
à¸à¹à¸à¸à¸à¸²à¸¡à¸à¸¸à¸à¸¡à¸²à¹à¸à¸à¸à¸° วà¹à¸²à¸à¸³à¹à¸¡à¸à¸¶à¸à¹à¸«à¹à¸¨à¸²à¸ªà¸à¸²à¸à¸µà¹à¹à¸à¸·à¹à¸à¹à¸à¸à¸£à¸°à¹à¸à¹à¸²
วà¹à¸²à¹à¸à¹à¸à¸à¸¡à¸à¸°à¸à¸£à¸£à¸¡à¸«à¸£à¸·à¸à¸à¸£à¸£à¸¡(à¸à¸µà¹à¹à¸£à¸²à¹à¸à¸¥à¸§à¹à¸²à¸à¸§à¸²à¸¡à¸à¸£à¸´à¸)à¸à¸µà¹à¹à¸¡à¹à¸à¸²à¸¢
à¹à¸¥à¸°à¹à¸£à¸µà¸¢à¸à¸¥à¸³à¸à¸±à¸à¸§à¹à¸²à¸à¸£à¸£à¸¡à¸à¸µà¹à¸à¸¢à¸¹à¹à¹à¸«à¸à¸·à¸à¹à¸¥à¸à¹à¸à¹à¸à¸¨à¸²à¸ªà¸à¸²à¸£à¸°à¸à¸±à¸à¸à¸¥à¸²à¸à¸à¸°à¸à¸°
(à¸à¸£à¸£à¸¡à¸à¸µà¹à¸à¸¢à¸¹à¹à¹à¸«à¸à¸·à¸à¹��ลภà¹à¸¡à¹à¹à¸à¹à¹à¸à¸¥à¸§à¹à¸²à¸à¸µà¹à¸«à¸à¸·à¸à¹à¸à¸£à¹
à¹à¸à¹à¸«à¸¡à¸²à¸¢à¸à¸§à¸²à¸¡à¸§à¹à¸²à¹à¸à¹à¸¡à¹à¸à¸´à¸à¸à¸¢à¸¹à¹à¹à¸à¹à¸¥à¸à¸à¸£à¸£à¸¡8à¹à¸¥à¹à¸§
à¸à¹à¸à¹à¸à¹à¸¥à¹à¸§à¸à¸²à¸à¹à¸à¸£à¸·à¹à¸à¸à¸£à¹à¸à¸¢à¸£à¸±à¸à¸à¸±à¹à¸à¸à¸§à¸)
à¹à¸£à¸·à¹à¸à¸à¸à¹à¸à¸¡à¸²à¸à¸µà¹à¸à¸¢à¸²à¸à¸à¸´ à¸à¸·à¸à¸à¸²à¸£à¸§à¸²à¸à¸ªà¸¡à¸¡à¸à¸´à¸à¸²à¸à¸à¸µà¹à¹à¸¡à¹à¸à¸£à¸´à¸à¹à¸à¸µà¹à¸¢à¸§à¸à¸±à¸à¸¨à¸²à¸ªà¸à¸²à¸à¸¸à¸à¸
à¹à¸à¸£à¸²à¸°à¸£à¸²à¸à¸à¸²à¸à¸à¸à¸à¹à¸¥à¸à¸¸à¸à¸£à¸à¸£à¸£à¸¡à¹à¸¡à¹à¹à¸à¹à¸à¸¢à¸¹à¹à¸à¸µà¹à¸à¸§à¸²à¸¡à¸à¸´à¹à¸¨à¸©à¸à¸à¸à¸¡à¸à¸¸à¸©à¸¢à¹
à¹à¸à¹à¹à¸à¹à¸à¸à¸²à¸£à¹à¸£à¸µà¸¢à¸à¸£à¸¹à¹à¸à¸§à¸²à¸¡à¸à¸£à¸£à¸¡à¸à¸² à¸à¸§à¸²à¸¡à¸à¸£à¸´à¸à¸à¸à¸à¸¡à¸à¸¸à¸©à¸¢à¹
วà¹à¸²à¸à¸§à¸²à¸¡à¸à¸¸à¸à¸à¹à¸à¸±à¹à¸à¸à¸§à¸à¹à¸à¸´à¸à¸à¸²à¸à¸à¸§à¸²à¸¡à¹à¸«à¹à¸à¸à¸´à¸à¸§à¹à¸²à¸à¸±à¸§à¹à¸£à¸²à¸¡à¸µ
à¹à¸£à¸²à¸à¸¶à¸à¸à¸¢à¸²à¸à¹à¸«à¹à¸à¸²à¸¢à¹à¸à¸à¸µà¹à¸¡à¸µà¸à¸§à¸²à¸¡à¸ªà¸¸à¸ à¸à¸à¸à¸³à¸à¸£à¸£à¸¡à¸à¹à¸²à¸à¹
à¸à¸±à¹à¸à¸à¸£à¸£à¸¡à¸à¸µà¸à¸£à¸£à¸¡à¸à¸±à¹à¸§à¹à¸à¸·à¹à¸à¹à¸«à¹"à¸à¸±à¸§à¹à¸£à¸²"มีà¸à¸§à¸²à¸¡à¸ªà¸¸à¸
à¹à¸à¹à¹à¸¡à¸·à¹à¸à¹à¸«à¹à¸à¸§à¹à¸²à¸à¸±à¸§à¹à¸£à¸²à¹à¸¡à¹à¸¡à¸µ à¹à¸à¸à¹à¸§à¸²à¸à¸¥à¸à¸à¹à¸à¸à¸²à¸à¹à¸à¸£à¸·à¹à¸à¸à¹à¸¨à¸£à¹à¸²à¸«à¸¡à¸à¸à¸à¸±à¹à¸à¸«à¸¥à¸²à¸¢
(à¸à¸´à¹à¸¥à¸ª à¹à¸à¸¥à¸§à¹à¸² à¹à¸à¸£à¸·à¹à¸à¸à¹à¸¨à¸£à¹à¸²à¸«à¸¡à¸à¸à¸à¸±à¹à¸à¸«à¸¥à¸²à¸¢)
à¹à¸à¸à¸²à¸à¸°à¸à¸¸à¸à¸¸à¸à¸à¸¢à¹à¸à¸¡à¹à¸«à¹à¸à¸§à¹à¸²à¸à¸²à¸£à¹à¸à¹à¸à¸à¸£à¸°à¸à¸£à¸«à¸±à¸à¸à¹à¸à¸±à¹à¸à¹à¸à¹à¸à¹à¸£à¸·à¹à¸à¸à¸à¸´à¹à¸¨à¸©
à¹à¸à¹à¸à¸£à¸°à¸à¸¸à¸à¸à¹à¸à¹à¸²à¹à¸¥à¸°à¸à¸£à¸°à¸à¸£à¸«à¸±à¸à¸à¸ªà¸²à¸§à¸à¸à¸±à¹à¸à¸«à¸¥à¸²à¸¢à¹à¸¡à¹à¹à¸à¹à¹à¸«à¹à¸à¸à¸¢à¹à¸²à¸à¸à¸±à¹à¸
à¸à¹à¸²à¸à¹à¸«à¹à¸à¸§à¹à¸²à¹à¸à¹à¸à¹à¸£à¸·à¹à¸à¸à¸à¸£à¸£à¸¡à¸à¸² à¸à¸¹à¸à¸±à¸§à¸à¸¢à¹à¸²à¸à¸à¸¸à¸à¸à¸à¸à¸à¹à¸à¸°à¸à¸°
à¸à¸¹à¸à¸£à¸ ิà¸à¸©à¸¸à¸à¸±à¹à¸à¸«à¸¥à¸²à¸¢ à¸à¸£à¸´à¸¢à¸ªà¸²à¸§à¸à¸à¸¹à¹à¹à¸à¹à¸à¸±à¸à¹à¸¥à¹à¸§ à¹à¸«à¹à¸à¸à¸¢à¸¹à¹à¸à¸¢à¹à¸²à¸à¸à¸µà¹ ยà¹à¸à¸¡à¹à¸à¸·à¹à¸à¸«à¸à¹à¸²à¸¢à¹à¸¡à¹
à¹à¸à¸£à¸¹à¸ ยà¹à¸à¸¡à¹à¸à¸·à¹à¸à¸«à¸à¹à¸²à¸¢à¹à¸¡à¹à¹à¸à¹à¸§à¸à¸à¸² ยà¹à¸à¸¡à¹à¸à¸·à¹à¸à¸«à¸à¹à¸²à¸¢à¹à¸¡à¹à¹à¸à¸ªà¸±à¸à¸à¸² ยà¹à¸à¸¡à¹à¸à¸·à¹à¸à¸«à¸à¹à¸²à¸¢à¹à¸¡à¹à¹à¸à¸ªà¸±à¸à¸à¸²à¸£à¸à¸±à¹à¸à¸«à¸¥à¸²à¸¢ ยà¹à¸à¸¡à¹à¸à¸·à¹à¸à¸«à¸à¹à¸²à¸¢à¹à¸¡à¹à¹à¸à¸§à¸´à¸à¸à¸²à¸ à¹à¸¡à¸·à¹à¸à¹à¸à¸·à¹à¸à¸«à¸à¹à¸²à¸¢ ยà¹à¸à¸¡à¸ªà¸´à¹à¸à¸à¸³à¸«à¸à¸±à¸ à¹à¸à¸£à¸²à¸°à¸ªà¸´à¹à¸à¸à¸³à¸«à¸à¸±à¸ à¸à¸´à¸à¸à¹à¸à¹à¸ "à¹à¸¡à¸·à¹à¸à¸à¸´à¸à¸à¹à¸à¹à¸¥à¹à¸§ à¸à¹à¸£à¸¹à¹à¸§à¹à¸²à¸à¹à¸à¹à¸¥à¹à¸§ à¸à¸£à¸´à¸¢à¸ªà¸²à¸§à¸à¸à¸±à¹à¸à¸à¸£à¸²à¸à¸à¸±à¸à¸§à¹à¸² à¸à¸²à¸à¸´à¸ªà¸´à¹à¸à¹à¸¥à¹à¸§ à¸à¸£à¸«à¸¡à¸à¸£à¸£à¸¢à¹à¹à¸à¹à¸à¸¢à¸¹à¹à¸à¸à¹à¸¥à¹à¸§" à¸à¸´à¸à¸à¸µà¹à¸à¸§à¸£à¸à¸³à¹à¸à¹à¸à¸³à¹à¸ªà¸£à¹à¸à¹à¸¥à¹à¸§ à¸à¸´à¸à¸à¸·à¹à¸à¸à¸µà¸à¹à¸à¸·à¹à¸à¸à¸§à¸²à¸¡à¹à¸à¹à¸à¸à¸¢à¹à¸²à¸à¸à¸µà¹à¸¡à¸´à¹à¸à¹à¸¡à¸µ.
[à¹à¹] à¸à¸£à¸°à¸à¸¹à¹à¸¡à¸µà¸à¸£à¸°à¸ าà¸à¹à¸à¹à¸à¸£à¸±à¸ªà¸à¸£à¸°à¸ªà¸¹à¸à¸£à¸à¸µà¹à¹à¸¥à¹à¸§ à¸à¸£à¸°à¸à¸±à¸à¸à¸§à¸±à¸à¸à¸µà¸¢à¹à¸¡à¸µà¹à¸à¸¢à¸´à¸à¸à¸µ à¹à¸à¸¥à¸´à¸à¹à¸à¸¥à¸´à¸à¸ าษิà¸à¸à¸à¸à¸à¸¹à¹à¸¡à¸µà¸à¸£à¸°à¸ าà¸. à¸à¹à¹à¸¥à¹à¸¡à¸·à¹à¸à¸à¸£à¸°à¸à¸¹à¹à¸¡à¸µà¸à¸£à¸°à¸ าà¸à¸à¸£à¸±à¸ªà¹à¸§à¸¢à¸²à¸à¸£à¸à¸ าษิà¸à¸à¸µà¹à¸à¸¢à¸¹à¹ à¸à¸´à¸à¸à¸à¸à¸à¸£à¸°à¸à¸±à¸à¸à¸§à¸±à¸à¸à¸µà¸¢à¹à¸à¹à¸à¹à¸¥à¹à¸§à¸à¸²à¸à¸à¸²à¸ªà¸§à¸°à¸à¸±à¹à¸à¸«à¸¥à¸²à¸¢ à¹à¸à¸£à¸²à¸°à¹à¸¡à¹à¸à¸·à¸à¸¡à¸±à¹à¸.
à¹à¸¡à¹à¸¡à¸µà¸à¸³à¹à¸«à¸à¸à¸°à¸à¸¥à¹à¸²à¸§à¸§à¹à¸²à¸à¸£à¸°à¸à¸¸à¸à¸à¹à¸à¹à¸²à¹à¸à¹à¸à¸à¸§à¸²à¸¡à¸§à¸´à¹à¸¨à¸©à¹à¸«à¸à¸·à¸à¸¡à¸à¸¸à¸©à¸¢à¹à¸à¸°à¸à¸°
มีà¹à¸à¹à¸£à¸¹à¹à¸à¸§à¸²à¸¡à¸à¸£à¸´à¸à¹à¸¥à¹à¸§à¹à¸à¸à¸°à¸«à¸¥à¸¸à¸à¸à¹à¸
(à¸à¸´à¹à¸à¸¥à¸´à¸à¸à¹à¹à¸§à¹à¹à¸«à¹à¹à¸¥à¹à¸§ à¸à¹à¸²à¸à¸¸à¸à¸à¹à¸²à¸à¸à¸£à¸°à¸ªà¸¹à¸à¸£à¸à¸µà¹à¸à¸±à¹à¸à¹à¸à¹à¸à¹à¸à¸à¸°à¹à¸à¹à¸²à¹à¸à¸¡à¸²à¸à¸à¸¶à¹à¸à¸à¸°)
à¹à¸£à¸µà¸¢à¸à¸§à¹à¸²à¸à¸¥à¸±à¸à¹à¸à¸¡à¸à¸à¸à¸§à¸²à¸¡à¸à¸£à¸´à¸ à¸à¸à¹à¸«à¹à¸à¸à¸§à¸²à¸¡à¸à¸£à¸´à¸
à¹à¸¡à¹à¹à¸à¹à¸¡à¸à¸à¸à¸§à¸²à¸¡à¸à¸£à¸´à¸ à¹à¸à¸·à¹à¸à¹à¸«à¹à¹à¸à¹à¸à¸à¸à¸à¸´à¹à¸¨à¸©à¸à¸°
à¹à¸¥à¸°à¸à¹à¸à¹à¸«à¹à¸à¸¢à¸²à¸à¸§à¸´à¹à¸¨à¸©à¸à¸£à¸´à¸ à¹à¸¡à¸·à¹à¸à¸¢à¸±à¸à¸¡à¸µà¸à¸±à¸à¸«à¸²à¸à¸¢à¸¹à¹à¸à¹à¸¢à¸±à¸à¸«à¸¥à¸¸à¸à¸à¹à¸à¹à¸¡à¹à¹à¸à¹à¸à¸¢à¸¹à¹à¸à¸µ
à¸à¹à¸²à¸à¹à¸¥à¹à¸§à¸à¸²à¸à¸à¸ à¸à¸²à¸à¸ªà¸±à¸à¸ªà¸ à¹à¸à¸£à¸²à¸°à¹à¸à¹à¸à¹à¸£à¸·à¹à¸à¸à¸à¸µà¹à¸£à¸¹à¹à¸à¹à¸§à¸¢à¸à¸à¹à¸à¸
à¸à¹à¸à¸à¸à¸à¸´à¸à¸±à¸à¸´à¹à¸«à¹à¹à¸«à¹à¸à¹à¸à¹à¸à¸à¹à¸§à¸¢à¸à¸à¹à¸à¸à¸à¸³à¹à¸à¸à¸à¸±à¸à¹à¸¡à¹à¹à¸à¹
à¹à¸¥à¹à¸²à¹à¸à¸à¹à¹à¸¡à¹à¹à¸à¹à¸²à¹à¸(à¹à¸¥à¸°à¹à¸£à¸²à¸à¹à¹à¸¥à¹à¸²à¹à¸¡à¹à¸à¸¹à¸à¸à¹à¸§à¸¢) à¸à¹à¸à¸à¸£à¸¹à¹à¹à¸«à¹à¸à¸à¸±à¸à¹à¸à¸à¸²à¸°à¸à¸±à¸§à¹à¸à¹à¸²à¸à¸±à¹à¸à¸à¸°
(à¸à¸¹à¹à¹à¸à¸µà¸¢à¸à¹à¸à¸à¸à¹à¸¢à¸±à¸à¹à¸à¹à¸à¸à¸±à¸à¹à¸£à¸µà¸¢à¸à¸à¸à¸¸à¸à¸²à¸¥ à¹à¸¡à¹à¹à¸à¹à¸à¸£à¸£à¸¡à¹à¸¡à¹à¸à¸±à¹à¸à¸à¹à¸à¸à¸°à¸à¸°)
à¹à¸£à¸·à¹à¸à¸à¸¨à¸²à¸ªà¸à¸²à¸à¸·à¹à¸ ศึà¸à¸©à¸²à¸¡à¸²à¸à¹à¸à¸¢à¸à¸°
à¹à¸¡à¹à¸ªà¸²à¸¡à¸²à¸£à¸à¹à¸à¸£à¸µà¸¢à¸à¹à¸à¸µà¸¢à¸à¹à¸à¹ à¸à¸¶à¸à¹à¸¡à¹à¸à¸à¸à¸¥à¹à¸²à¸§à¸à¸¶à¸à¹à¸à¸à¸µà¹à¸à¸µà¹à¸à¸µà¸à¸à¸°à¸à¸°
- 1 ทศวรรษ ที่ผ่านมา
à¸à¸µà¹à¸à¸±à¹à¸à¸à¸à¸à¸à¸£à¸£à¸¡à¸°à¹à¸à¸à¸±à¸¨à¸à¸à¸à¸à¸¨à¸´à¸©à¸¢à¹à¸à¸à¸à¸à¸£à¸°à¹à¸à¸à¸¡à¸°à¸ªà¸±à¸¡à¸¡à¸²à¸ªà¸±à¸¡à¸à¸¸à¸à¸à¹à¸à¹à¸²à¸à¸·à¸à¸à¸¶à¸à¸¥à¸°à¹à¸¥à¸à¸ ายà¸à¸à¸(à¸à¸²à¸¢à¸à¸à¸°)à¹à¸¡à¹à¸¡à¸µà¸à¸±à¸§à¸à¸ (à¸à¸à¸±à¸à¸à¸²)à¹à¸¡à¹à¸¡à¸µà¸à¸²à¸¥(time) à¹à¸¡à¹à¸¡à¸µà¸à¸µà¹��¸§à¹à¸²à¸ (space) มีà¹à¸à¹à¹à¸¥à¸à¸ ายà¹à¸à¸à¸µà¸à¸±à¸à¹à¸à¹à¸à¸à¹à¸§à¸¢à¸à¸¥à¸±à¸à¸à¸²à¸à¸à¹à¸à¸à¸³à¹à¸à¸´à¸(c.o.p.)