สติปัฏฐาน 4 ในชีวิตประจำวัน 2 ระดับ?

สั้น กระชับ เข้าใจง่าย

สาธุค่ะ ตรงกันทั้งปริยัติ ปฏิบัติ ปฏิเวธ -/\-

คุณauntySallyทำอานาปานสติหรือคะ ^_^

อนุโมทนาค่า

ขอเพิ่มเติมเพื่อประโยชน์แก่ท่านผู้อ่านค่ะ

การทำสติปัฏฐานนั้นแม้จะเป็นในระดับโลกิยะ

ก็เป็นผลให้ผู้ปฏิบัติยอมรับความจริงเมื่อเห็นไตรลักษณ์

แต่การยอมรับความจริงนั้นยังไม่ขาด เมื่อเลิกปฏิบัติหรือตายไป

จิตใจก็ยังหลงผิดได้ไม่ต่างจากคนอื่นๆที่ไม่เคยปฏิบัติ

เพียงแต่ว่าปัญญาที่สั่งสมไว้ในใจนั้น

จะทำให้สติเกิดขึ้นโดยไม่ตั้งใจในช่วงต้นของชาติใหม่บ้าง

และเมื่อได้ปฏิบัติใหม่ เวลาเริ่มต้นก็จะเริ่มไม่ต่างจากคนอื่น

เพียงแต่ว่าเมื่อเห็นสภาวะไม่เทียง เป็นทุกข์ ไม่ใช่ตัวตนในรูปนามแล้ว

ใจจะยอมรับความจริงได้ไวกว่าคนที่เคยทำมาน้อยกว่าค่ะ

ดังนั้นผู้ปฏิบัติบางท่านจึงทำได้ช้าเร็วต่างกัน

เช่น บางคนเห็นว่ากุศลอกุศลเกิดขึ้นเอง เราอยากให้กุศลอยู่นานเราก็บังคับไม่ได้

เกิดขึ้นแล้วจะไม่ให้ดับไปก็ทำไม่ได้ เห็นว่าบังคับไม่ได้จริง

นี่คือไม่ใช่ตัวเรา แต่เป็นสิ่งอื่นอย่างอื่นนอกจากเรา

ใจเห็นแบบนี้บางทีก็ยอมรับความจริงได้ บางทีใจก็ยังไม่ยอมค่ะ

ถ้าอยากเป็นคนโชคดี ปฏิบัติได้ไว ไม่เหนื่อยนาน

ก็ควรศึกษาและปฏิบัติกันโดยเร็วพลันนี้ค่ะ

ถ้าชาตินี้เรายาก เราไม่ได้ธรรม ชาติหน้าเราจะสบายและได้ธรรมโดยไวค่ะ

ขออนุโมทนา และขอบพระคุณ

ที่นำสิ่งดี ๆ เป็นบุญ เป็นกุศล

มาเผยแพร่

แต่ขณะนี้ เวลานี้

ผมภาวนา "พุท-โธ"

เพราะผมเชื่อว่า

จะทำให้เข้าถึง "นิพพาน" เร็วที่สุดครับ

ขอบคุณนำสิ่งดีๆมาที่มาบอกกัน ตอนนี้ผมยังทำได้แค่ ฝึกตามดูลมหายใจไปวันๆ เท่านั้นเองครับ

โกรธแล้วรู้ตัว จึงค่อยดับโกรธ โลกียะ

โกรธแล้วรู้ต้นเหตุแห่งการโกรธ ไม่ให้เกิดโกรธตอบ โลกุตตระ

ขอบคุณผู้มอบให้จากใจ

ขอธรรมทานจงเปิดทางสว่างทางปัญญาแก่ผู้ปรารถนาดีแล้วทั้งปวง

ขอบคุณที่นำเรื่องสติปัฏฐานมาให้อ่าน และเรื่องอินทรียสังวร (การสำรวมอินทรีย์ = ใช้อินทรีย์อย่างมีสติมิให้เกิดโทษ)

ารปฏิบัติสติปัฏฐาน 4 ในขณะดำเนินชีวิตประจำวัน ซึ่งทำได้โดยการตั้งสติดูกาย เวทนา จิต ธรรม นั้น ควรสังเกตค่ะว่ามีการปฏิบัติแบ่งเป็น 2 ลักษณะ คือการปฏิบัติที่เป็นไปในฝ่ายสมถะ และการปฏิบัติที่ครอบคลุมขึ้นจนเป็นวิปัสสนา (1) เราปฏิบัติอย่างไรก็ย่อมได้ผลอย่างนั้น

หากเราปฏิบัติสติปัฏฐาน โดยตั้งสติตามดูดูลมหายใจ (2) ดูอิริยาบทของร่างกาย (3) ดูร่างกายอันประกอบไปด้วยธาตุ หรือความไม่งามในกาย รวมไปถึงดูการเปลี่ยนแปลงของกายหากหมดลมหายใจ (4) เพื่อโน้มน้าวจิตให้สงบ (5) ดูเวทนาที่เà��à¸´à¸”เพื่อให้รู้ทัน(6) ดูจิตขณะที่ถูกกระทบด้วยธรรมใดๆว่าเป็นอย่างไรในขณะนั้น (7) ดูธรรมต่างๆ (8) เพื่อให้จิตผ่องใส

หากเราปฏิบัติในลักษณะนี้ คือการปฏิบัติในลักษณะของสมถะ ผลลัพธ์ที่ได้ คือ เพราะตั้งสติที่กาย เวทนา จิต ธรรมอยู่เสมอ จึงเกิดอินทรียสังวร (9) มีสมาธิดี มีจิตที่สงบ และมีเครื่องปิดกั้นจิตจากอกุศลกรรมใหม่

แต่

ไม่ได้ขุดล้างอกุศลธรรมเก่าที่นอนเนื่องในจิต แต่อย่างใด

เราจึงพบว่า ถ้าเราโกรธง่ายอยู่อย่างไร ก็ยังคงโกรธง่ายอยู่อย่างนั้น เพียงแต่เมื่อโกรธแล้วเราสามารถควบคุมตัวเองได้เพราะรู้ทันและดับได้ก่อนที่จะระเบิดเปิดเปิง

หากเราปฏิบัติตามลักษณะนี้ ก็น่าเสียดาย ซึ่งพุทธพจน์นี้คงยืนยันได้

“๓ เป็นผู้ปฏิบัติเพื่อละอุปธิ เพื่อสลัดอุปธิ ความดำริที่แล่นไปอันประกอบด้วยอุปธิ ยังครอบงำบุคคลผู้ปฏิบัติเพื่อละอุปธิ เพื่อสลัดอุปธิทิ้งนั้นอยู่ เพราะความหลงลืมสติในบางครั้งบางคราว สติเกิดช้าไป ที่จริงเขาละได้ บรรเทาได้ ทำให้สิ้นสุดได้ และทำให้หมดไปได้ในฉับพลัน คนหยดน้ำ ๒ หยด หรือ ๓ หยดลงในกระทะเหล็กที่ร้อนอยู่ตลอดวัน หยดน้ำที่หยดลงอย่างช้าๆ ก็จะเหือดแห้งไปฉับพลัน แม้ฉันใด บุคคลในโลกนี้ก็ฉันนั้นเหมือนกัน เป็นผู้ปฏิบัติเพื่อละอุปธิ เพื่อสลัดทิ้งอุปธิ ความดำริที่แล่นไปอันครอบงำด้วยอุปธิ ยังครอบงำบุคคลผู้ปฏิบัติเพื่อละอุปธิ เพื่อสลัดทิ้งอุปธินั้นอยู่ เพราะความหลงลืมสติในบางครั้งคราว สติเกิดช้าไป ที่จริงเขาละได้ บรรเทาได้ ทำให้สิ้นสุดได้ และทำให้หมดไปได้โดยฉับพลัน เราเรียกบุคคลนั้นว่า “ผู้ยังมีกิเลส ไม่ใช่ผู้คลายกิเลส”

ม.ม.(แปล) ๑๓/๑๕๔/๑๗๒

เพราะนั่นหมายถึง เราปฏิบัติด้วยการดูกาย เวทนา จิต ธรรม จนจิตสงบ มีกำลัง และควรแก่การใช้งานแล้ว แต่กลับไม่ใช้จิตที่เหมาะจะใช้งานนี้ไปพิจารณาธรรมจนเกิดปัญญาในระดับที่สูงขึ้นต่อไป

การปฏิบัติสติปัฏฐานจึงถือว่ายังไม่สมบูรณ์ เพราะกิเลสยังไม่ถูกขูดเกลาให้ลดน้อยลง ดังที่ได้เรียนว่าการปฏิบัติสติปัฏฐาน 4 มี 2 ระดับ คือระดับโลกิยะ และ ระดับโลกุตตระ หากเราไม่รู้จักสติปัฏฐานตามความเป็นจริง ก็อาจตัดโอกาสที่จะหลุดพ้นจากวัฏฏะได้ (10)

การปฏิบัติอีกลักษณะคือ การตั้งสติติดตามดูเช่นเดียวกับในลักษณะแรก หากเมื่อพิจารณาลักษณะของกาย เวทนา จิต ธรรม จนจิตสงบดีแล้ว มีการนำจิตที่เหมาะจะใช้งานนั้นมาพิจาณาหาความจริงต่อ โดยน้อมการพิจารณานั้นๆลงสู่ไตรลักษณ์ และปฏิจจสมุปบาทต่อ

เช่น เมื่อพิจารณากายอันประกอบด้วยธาตุ 4 หรือลักษณะที่ไม่งามภายในร่างกาย หรือการเปลี่ยนแปลงของร่างกายหลังการตายไปจนจิตสงบลง ก็พิจารณากายด้วยไตรลักษณ์เพื่อให้เห็นความจริงตามธรรมดาของกายต่อไป (11)

หรือในขณะที่จิตสงบ มีการสอดส่องธรรม (ธัมมวิจยะ) หยิบทั้งกุศลธรรม และอกุศลธรรมขึ้นมาพิจารณา

ขอบคุณค่ะ

ขอบคุณค่ะ

ฝากพุทธวัจนะหน่อยนะคะ

http://www.watnapp.com/

ครึ ครึ ครึ โลกียะ(สติปัฏฐาน 4) โลกุตตระ(มหาสติปัฏฐานสูตร)

ในสติปัฏฐาน 4 มี 4 ระดับ(กาย เวทนา จิต ธรรม) ที่ว่าในอิริยาบท(กริยา)มี 2 ระดับ หมายถึง สมถะ(โลกียะ) และวิปัสสนา(โลกุตตระ) ฝึกอย่างไรก็ได้ผลตามนั้น หมายถึงเอาทั้ง 2 อย่าง(สมถะและวิปัสสนา) หาใช่ทำเฉพาะอย่างไม่ เพราะเราไปติดกับสมมุติกับภาษาที่ใช้สื่อมากเกินไป จึงอาจเกิดความเข้าใจผิด(หลงทาง)ได้ง่าย

สติปัฏฐาน ได้แก่ ฐานที่ตั้งของสติ

สติ ได้แก่ สติเจตสิก ซึ่งคือตัวการที่ก่อให้เกิดความสำนึก รู้สึกตัว มิให้จิตไหลไปในทางอกุศล(สติเจตสิกที่แท้จริงจะเกิดพร้อมกับจิตที่เป็นกุศลเสมอไป)

ปัฏฐาน แปลว่า ที่ตั้ง หมายถึง ที่ตั้งของธรรม(อันมีสติกำกับอยู่) ซึ่งก็ได้แก่ อารมณ์ต่างๆที่เป็นรูปและนามนั้นๆเป็นที่กำหนดรู้ด้วยสติและสัมปชัญญะ

สติ ได้แก่ สติเจตสิกระลึกรู้มิให้จิตไหลไปในแดนของอกุศล(บาป)

ส่วนสัมปชัญญะ ก็ได้แก่ ปัญญาเจตสิกที่จะเกิดขึ้นจากการปฏิบัติวิปัสสนากัมมัฏฐาน เพื่อความปรารถนาที่จะให้ถึงซึ่งความหมดจดจากกิเลส

ดังในวารสูตรอรรถกถาได้แสดงว่า

ปฏฺฐฺตีติปฏฺฐานนํ

แปลความว่า ที่ตั้งของธรรม คืออารมณ์ ชื่อว่า"ปัฏฐาน"

ดังนั้น ผู้ปฏิบัติธรรม(วิปัสสนากัมมัฏฐาน)จะต้องกำหนด(รับรู้รูปนาม) จะต้องพิจารณา(อารมณ์)ที่มากระทบจิต

คือ เข้าไปรู้อารมณ์ที่เป็นรูปธรรมนามธรรม ซึ่งได้แก่

"สติ"ระลึกรู้อารมณ์ที่มาปรากฏ(อยู่)ต่อหน้าให้ทันต่อปัจจุบันเสมอ จึงชื่อว่า"สติปัฏฐาน 4"

ดังนั้น ไม่ควรไปแบ่งเป็นระดับนั้นระดับนี้ ควรทำเองรู้เอง(ในระดับ)จะดีกว่าไปรับรู้อะไรที่ครึ่งๆกลางๆ เพราะอาจหลงทาง หรืออวดอุตริตนได้ พึงระวัง